بخور برگ اکالیپتوس؛ بازکننده ریه و دافع حشرات
برگ اکالیپتوس یکی از شناختهشدهترین بخشهای درخت اکالیپتوس است که بوی تند و خنک آن را تقریباً همه با محصولات ضدسرفه و بخورها میشناسند. این درخت همیشهسبز بومی استرالیاست و در شرایط مناسب تا دهها متر قد میکشد و بهخاطر رشد سریع، چوب محکم و کاربردهای داروییاش در سراسر دنیا کاشته میشود. برگها ظاهری کشیده و سرنیزهای دارند و سرشار از ترکیباتی مثل اکالیپتول، فلاونوئیدها و تاننها هستند.
عطر نافذ این برگ بهخاطر ترکیب اکالیپتول است؛ مادهای که نقش مهمی در اثرات ضدعفونیکننده، خلطآور و ضدالتهابی این گیاه ایفا میکند. در طب سنتی و حتی فرآوردههای دارویی مدرن، از عصاره، دمنوش و روغن این گیاه برای کمک به بهبود مشکلات تنفسی، مراقبت از پوست و حتی آرامش اعصاب استفاده میشود.
مهمترین خواص برگ اکالیپتوس برای بدن
این گیاه دارویی چندکاره است و از بخور و دمنوش گرفته تا روغن موضعی و رایحهدرمانی، شکلهای مختلفی از استفاده از آن وجود دارد. در ادامه، مهمترین خواص آن را برای تنفس، پوست، مو و سیستم ایمنی مرور میکنیم.
۱. کمک به بهبود سرماخوردگی و مشکلات تنفسی
یکی از معروفترین کاربردهای برگ اکالیپتوس، کمک به باز شدن مجاری تنفسی است. بخور این گیاه با داشتن خاصیت خلطآور و ضدالتهابی، به رقیق شدن ترشحات و خروج راحتتر آنها از مجاری تنفسی کمک میکند. به همین دلیل در سرماخوردگی، سرفههای خلطدار، برونشیت و گرفتگی بینی بسیار مورد توجه است.
بخار جوشانده برگها یا چند قطره روغن اکالیپتوس در آب داغ، وقتی بهآرامی استنشاق شود، میتواند احساس سبکی در قفسه سینه و بینی ایجاد کند. البته این روش درمان قطعی بیماری نیست، اما در کنار درمان اصلی، به کاهش علائم و احساس بهبود کمک میکند.
۲. تقویت ریه و بهبود سینوزیت
اکالیپتوس با داشتن خواص ضدباکتری، ضدویروس و ضدالتهاب، میتواند به پاکسازی نسبی مجاری تنفسی و سینوسها کمک کند. بخور این گیاه در بسیاری از منابع برای کاهش التهاب مخاط بینی، تسکین فشار سینوسی و کاهش سردردهای ناشی از سینوزیت پیشنهاد شده است.
در عفونتهای خفیف ریه و سرفههای مزمن، استفاده از بخور یا دمنوش ملایم این گیاه (تحت نظر متخصص) میتواند به بهبود تنفس و کاهش احساس سنگینی سینه کمک کند. با این حال، در مشکلات تنفسی شدید یا طولانیمدت، مراجعه به پزشک کاملاً ضروری است.
۳. خواص ضد میکروبی و ضدعفونیکننده
روغن استخراجشده از این گیاه بهخاطر حضور اکالیپتول و سایر ترکیبات فعال، خاصیت ضدمیکروبی چشمگیری دارد. از این روغن در ضدعفونی کردن محیط، بخورها، اسپریهای تنفسی و حتی برخی محصولات خانگی استفاده میشود. در گذشته از فرآوردههای اکالیپتوس برای ضدعفونی ابزارهای پزشکی نیز کمک میگرفتند.
این اثرات ضدمیکروبی تنها محدود به باکتریها نیست و در برابر برخی ویروسها و قارچها هم گزارش شده است. به همین دلیل، بسیاری از محصولات مرتبط با سرماخوردگی، اسپری گلودرد و دهانشویهها از عصاره این گیاه بهره میبرند.
۴. مراقبت از دهان و دندان
ترکیبات موجود در برگ اکالیپتوس مثل اکالیپتول و پلیفنولها میتوانند به کاهش باکتریهای مولد پلاک، بوی بد دهان و التهاب لثه کمک کنند. به همین علت است که نام اکالیپتوس را روی برچسب بسیاری از دهانشویهها، آدامسها و خمیردندانها میبینیم.
مصرف دهانشویهها یا آدامسهای حاوی این عصاره، در کنار رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک، میتواند به حفظ سلامت لثهها و کاهش تشکیل پلاک کمک کند. البته مثل همیشه، زیادهروی و مصرف خودسرانه روغن خالص آن بههیچوجه توصیه نمیشود.
۵. مراقبت از پوست و مو
وقتی روغن رقیقشده حاصل از برگ اکالیپتوس روی پوست یا کف سر استفاده میشود، میتواند بهخاطر خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی خود به بهبود برخی مشکلات پوستی کمک کند. در منابع طب سنتی به استفاده از این گیاه برای کمک به التیام زخمهای سطحی، عفونتهای قارچی خفیف و کهیرهای پوستی اشاره شده است.
۶. اثرات آرامبخش و کاهش استرس
رایحهی خنک و تند این گیاه برای بسیاری از افراد حس شادابی و سبکی ایجاد میکند. آروماتراپی (رایحهدرمانی) با چند قطره روغن اکالیپتوس در دیفیوزر یا ظرف آب گرم، میتواند در پایان یک روز خستهکننده به کاهش تنشهای ذهنی و بدنی کمک کند.
برخی پژوهشها نشان دادهاند که استنشاق این رایحه در مدت کوتاه، ممکن است به کاهش احساس اضطراب، پایین آمدن فشار خون و تنظیم بهتر ضربان قلب کمک کند.
۷. تقویت سیستم ایمنی و خاصیت آنتیاکسیدانی
فلاونوئیدهای موجود در برگ اکالیپتوس بهعنوان آنتیاکسیدان عمل کرده و به خنثیسازی رادیکالهای آزاد کمک میکنند. رادیکالهای آزاد اگر در بدن تجمع پیدا کنند، میتوانند زمینهساز پیری زودرس سلولی و برخی بیماریهای مزمن باشند.
دمنوش این گیاه، وقتی بهصورت اصولی و با مقدار مناسب مصرف شود، میتواند در کنار یک سبک زندگی سالم، به حمایت از سیستم ایمنی و کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند. البته نباید از آن انتظار معجزه داشت؛ تغذیه متعادل، خواب کافی و تحرک همچنان پایههای اصلی تقویت ایمنی هستند.
۸. دفع حشرات و حشرات موذی
روغن اکالیپتوس سالهاست که بهعنوان یک دافع طبیعی حشرات شناخته میشود. مالیدن روغن رقیقشده روی پوست (بهشرط نداشتن حساسیت) یا استفاده از آن در اسپریها و دستگاههای دفع حشرات، میتواند به دور نگهداشتن پشهها و برخی حشرات مزاحم کمک کند.
همچنین استفاده از این روغن روی مو یا پوست حیوانات خانگی، با رقیقسازی مناسب و زیر نظر دامپزشک، میتواند به کاهش کک و انگلهای سطحی کمک کند. همیشه قبل از استفاده، تست حساسیت پوستی را فراموش نکنید.
نحوه مصرف و استفاده ایمن
برای بهرهمندی از مزایای این گیاه، روشهای مختلفی وجود دارد که هرکدام باید با احتیاط و آگاهی انجام شوند:
- دمنوش: مقدار کمی از برگ خشکشده را در آب جوش بریزید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم کنید، سپس صاف کرده و در حد متعادل مصرف کنید. زیادهروی در مصرف دمنوش این گیاه توصیه نمیشود.
- بخور: میتوانید چند برگ خردشده یا چند قطره روغن اکالیپتوس را در ظرفی حاوی آب داغ بریزید و بخار آن را با چشمهای بسته و از فاصلهی مناسب استنشاق کنید.
- رایحهدرمانی: چند قطره روغن اسانسی را در دیفیوزر یا دستگاه بخور سرد بریزید تا عطر آن در فضا پخش شود.
- مصرف موضعی: همیشه روغن اکالیپتوس را با روغن حامل (مثل روغن بادام شیرین یا نارگیل) رقیق کنید و سپس روی پوست سینه، پشت، کف پا یا کف سر ماساژ دهید. پیش از مصرف وسیع، حتماً روی بخش کوچکی از پوست تست حساسیت انجام دهید.
در تمام این روشها، رعایت حد اعتدال و توجه به سن، وضعیت سلامتی و داروهای مصرفی فرد اهمیت زیادی دارد.
عوارض جانبی و موارد احتیاط
با وجود تمام خواص، این گیاه بدون عارضه نیست و باید با دقت از آن استفاده شود:
- مصرف خوراکی روغن خالص میتواند سمی و خطرناک باشد و حتی در دوزهای نسبتاً کم، علائمی مثل تهوع، استفراغ، سرگیجه، اختلال تنفس، تشنج و کاهش سطح هوشیاری ایجاد کند.
- کودکان (بهویژه زیر دو سال)، سالمندان، زنان باردار و شیرده حتماً باید قبل از مصرف هر نوع فرآورده حاوی این گیاه با پزشک مشورت کنند.
- در برخی افراد، تماس پوستی با روغن، حتی پس از رقیقسازی، میتواند باعث قرمزی، خارش، سوزش یا درماتیت شود. در صورت بروز هرکدام از این علائم، مصرف را فوراً قطع کنید.
- این گیاه ممکن است با برخی داروها مثل داروهای دیابت، داروهای کبدی، داروهای ضددعوت و برخی داروهای روانپزشکی تداخل داشته باشد؛ بنابراین در صورت مصرف داروی مزمن، حتماً نظر پزشک خود را جویا شوید.
بهطور کلی، استفاده از فرآوردههای استاندارد و باکیفیت، رعایت دوزهای توصیهشده و پرهیز از خوددرمانی طولانیمدت، بهترین راه برای بهرهمندی ایمن از خواص این گیاه است.
جمعبندی؛ چه زمانی سراغ این گیاه برویم؟
اگر بهدنبال یک گیاه چندکاره برای تقویت تنفس، آرامش و مراقبت طبیعی از بدن هستید، برگ اکالیپتوس گزینهای جذاب است که میتواند در قالب دمنوش، بخور، روغن موضعی یا رایحهدرمانی در کنار سبک زندگی سالم به شما کمک کند. بااینحال، بهدلیل قدرت بالای ترکیبات فعال آن، حتماً باید حد اعتدال را رعایت کرده و در صورت ابتلا به بیماریهای زمینهای یا مصرف دارو، از راهنمایی پزشک یا متخصص طب سنتی کمک بگیرید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.