اشنه (اوشنه) – خزه معطر و درمانی
اوشنه که در متون طب سنتی با نامهای اشنه، آلک، دوالک، دوالی، مسکالقرود و شبیهالعجوز شناخته میشود، یکی از خزههای ارزشمند دارویی است که قرنهاست در ایران و جهان برای خواص درمانی فراوان خود مورد توجه بوده است. این گیاه بر تنهی درختانی مانند صنوبر، گردو و بهخصوص بلوط رشد میکند. نوعی از آن که روی درخت بلوط و گردو میروید از نظر عطریات بسیار خوشبو، معطر و باکیفیتتر از انواع دیگر است.
ظاهر این خزه به شکل رشتهها و ریسمانهای باریک و پهن است که در هم پیچیدهاند و بهصورت بافته روی شاخهها قرار میگیرند. بهترین و مرغوبترین نوع این گیاه، نوع سفیدرنگ و خوشبوی آن است که در عطاریها ارزش بالاتری دارد.
طبیعت و مزاج اشنه
مزاج این گیاه بیشتر معتدل معرفی شده است؛ اما برخی حکما بهویژه درباره نوعی از آن که روی درخت بلوط رشد میکند، مزاج سرد و خشک را بیان کردهاند. این ویژگیها سبب شده خواص آن در تقویت بدن و تعدیل مزاج بسیار مورد استفاده قرار گیرد.
خواص دارویی و درمانی اشنه
اوشنه یکی از مفیدترین خزههای دارویی طب سنتی است و تقریباً برای طیف گستردهای از مشکلات جسمی و روحی مورد استفاده قرار میگیرد.
۱. تقویت قلب، آرامش روان و رفع اضطراب
- این خزه یکی از بهترین گیاهان برای تقویت قلب و افزایش انرژی درونی بدن است.
- اثر روحافزا و شادیبخش آن در منابع طب سنتی کاملاً شناخته شده است.
- مصرف دمکرده آن – بهویژه نوع صنوبر – در کاهش اضطراب، اندوه، بیقراری و استرس بسیار مؤثر است.
- نوشیدن جوشانده ۲ گرم اشنه در ۲۰۰ سیسی آب، یکی از نسخههای سنتی برای رفع غم و انقباضات قلبی است.
۲. خواص گوارشی و اثرات عالی بر معده
این محصول در بهبود عملکرد دستگاه گوارش نقش مهمی دارد:
- تقویت معده و افزایش توان هضم
- برطرفکننده دلآشفتگی، تهوع و استفراغ
- مفید برای نفخ و سوءهاضمه
- مؤثر در درمان اسهال؛ زیرا نوع بلوط آن خاصیت قابض دارد
- کمککننده به رفع یبوست
- خرد کردن و دفع سنگ مثانه
- کاهش دردهای کبد
این مجموعه از خواص این گیاه دارویی را در گروه گیاهان مقوی معده قرار داده است.
۳. خواص عصبی، مغزی و سیستم حرکتی
- بخور و دود این گیاه معطر یکی از درمانهای قدیمی برای صرع و تشنج است.
- استنشاق دود آن از بینی برای تعادل سیستم عصبی پس از سکته توصیه شده.
- استفاده از بخور چندبارهاش برای رفع سردردهای عصبی بسیار مفید است.
- دمکرده آن خاصیت خوابآوری ملایم دارد و برای افراد مضطرب مناسب است.
- ماساژ بدن با دمکرده اشنه موجب کاهش دردها، رفع اسپاسم و آرامسازی عضلات میشود.
۴. خواص ویژه برای زنان و رحم
- نشستن در دمکرده اشنه برای تسکین درد رحم بسیار مؤثر است.
- به باز شدن عادت ماهیانه کمک میکند.
- برای اختناق رحم، گرفتگیها و دردهای گرم رحم بهصورت سنتی کاربرد داشته است.
۵. کاربردهای پوستی و موضعی
- رفع بوی بد زیر بغل با پاشیدن گرد این خزه.
- کمک به ترمیم زخم و روییدن گوشت تازه بر جراحتها
- کاهش ورمهای گرم و التهابات پوستی
- چکاندن آب خیسانده نوع بلوط آن برای کاهش حرارت و التهاب چشم
این گیاه بهصورت طبیعی خاصیت ضدعفونیکننده و خوشبوکننده دارد.
سایر خواص اوشنه
-
ضدعفونیکننده طبیعی هوا: بخور معطر این گیاه به دلیل ماهیت ضدقارچ و ضدباکتری خزهها، به پاکسازی هوا از آلودگیها کمک میکند.
-
استفاده در عطرسازی سنتی: در گذشته این گیاه جزء ترکیبات خوشبو در کنار عنبر بوده و در ساخت عطرهای طبیعی به کار میرفته است.
-
تقویت صدا و رفع گرفتگی حنجره: دمکرده آن برای افرادی که دچار خشونت صدا، گرفتگی یا ضعف صوتی هستند مفید است.
-
خوابآور طبیعی برای کودکان: اوشنه که در سرکه خیسانده شده باشد، اثر خوابآوری ملایم داشته و در برخی نسخهها برای آرامسازی کودک استفاده شده است.
-
کاهش بوی بد دهان: طبیعت خوشبوکننده و پاککننده، این گیاه را برای کسانی که بوی معده یا دهان دارند مناسب کرده است.
-
کاهش رطوبتهای فاسد معده: یکی از خواص اشنه کمک به پاکسازی معده از رطوبات سرد و فاسد است.
-
بهبود استفراغهای صفراوی: برای کاهش استفراغهایی که منشأ صفراوی دارند، دمکرده آن مفید است.
طرز تهیه گرد اشنه (نسخه سنتی)
- ابتدا آن را خیس کنید.
- سپس کاملاً خشک نمایید
- در نهایت آن را آسیاب و الک کنید
این روش باعث میشود پودر نرم و یکنواختی داشته باشید که برای مصارف موضعی بسیار مناسب است.
نحوه مصرف گیاه اشنه
این گیاه برای مصارف و کاربردهای متفاوت، نحوهی مصرف مختلفی دارد که به هر کدام از آنها میپردازیم:
۱. دمکرده اشنه
- مقدار مصرف: ۱ تا ۲ گرم اشنه خشک
- روش تهیه:
۱. گیاه را کمی خرد کنید.
۲. روی آن یک لیوان آب جوش بریزید.
۳. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بگذارید. - نحوه مصرف:
روزی ۱–۲ بار مصرف شود. - کاربرد:
تقویت قلب و اعصاب، رفع دلـآشفتگی، بهبود مشکلات گوارشی، کاهش اضطراب، بهبود نفخ، تقویت معده.
۲. جوشانده اشنه
- مقدار مصرف: ۲ گرم از آن را در ۲۰۰ سیسی آب
- روش:
با حرارت ملایم ۵ تا ۷ دقیقه بجوشانید. - کاربرد:
خرد کردن سنگ مثانه، آرامسازی قلب و روح، رفع غم و اندوه، کاهش درد کبد.
۳. بخور درمانی
- روش:
مقدار کمی از گیاه را روی زغال داغ یا دستگاه بخور قرار دهید. - کاربرد:
- رفع سردرد
- کمک به درمان صرع
- مفید برای سکته
- بازکننده مجاری تنفسی
- کاهش استرسهای عصبی
- رفع اختناق رحم
- آرامشبخش و تقویتکننده حواس
همچنین دود آن برای پاکسازی بینی از رطوبات سرد و رفع گرفتگی سینوس مفید است.
۴. استفاده موضعی (ضماد / شستشو)
الف) ماساژ با دمکرده
- برای تسکین دردهای عضلانی و عصبی
- آرامسازی درد رحم
ب) شستشو با دمکرده غلیظ
- برای کاهش ورمهای گرم
- برای نشستن در لگن جهت رفع اختناق رحم و دردهای رحمی
۵. مصرف بهصورت گرد (پودر)
- نحوه تهیه:
۱. ابتدا گیاه دارویی را کمی خیس کنید.
۲. کاملاً خشک کنید.
۳. سپس آسیاب کنید. - مصرف:
- پاشیدن روی زیر بغل برای رفع بوی بد
- پاشیدن روی زخم برای کمک به روییدن گوشت تازه
مضرات و احتیاطات مصرف
- مصرف زیاد آن برای روده و معده مضر است.
- بهترین مصلح و تعدیلکننده آن انیسون (بادیان رومی) میباشد.
- مصرف آن بهتر است در حد توصیهشده طب سنتی و با توجه به طبع فرد باشد.
مصرف همراه با مصلح
- این گیاه برای رودهها کمی مضر است.
- بهترین مصلح آن: انیسون (بادیان رومی)
- توصیه میشود همراه دمکرده یا بعد از آن، کمی انیسون مصرف شود.
مقدار مجاز مصرف
- مقدار خوراکی روزانه طبق منابع سنتی: تا ۱۰–۱۲ گرم
- بهتر است مصرف طولانیمدت با مشورت متخصص انجام شود.
چرا اوشنه یک گیاه دارویی ارزشمند است؟
اوشنه از جمله گیاهانی است که در طب سنتی ایرانی جایگاه ویژهای دارد. این خزهی خوشبو و کمنظیر، با خواص گستردهای مانند تقویت قلب، آرامسازی اعصاب، بهبود مشکلات گوارشی، درمان سردرد، کمک به دفع سنگ مثانه، رفع بوهای نامطبوع، ترمیم زخمها و تنظیم عملکرد رحم، به یکی از کاملترین گیاهان دارویی تبدیل شده است. اگر قصد دارید گیاهی چندمنظوره، طبیعی، خوشبو و کارآمد را به مجموعه دارویی خود اضافه کنید، این محصول یکی از بهترین انتخابهاست.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.