باریجه (قسنی)؛ فواید بینظیر برای پوست و بدن
باریجه که در بسیاری از مناطق ایران با نام قسنی نیز شناخته میشود، یکی از گیاهان علفی و پایای خانواده چتریان است. این گیاه ارتفاعی تا ۱–۲ متر دارد و برگهای آن شباهت زیادی به برگ چنار دارد، با این تفاوت که بریدگیهای عمیقتری در آن دیده میشود. گلهای زردرنگ، ساقه استوانهای و تولید صمغ رزینی از ویژگیهای مهم این گیاه دارویی است. صمغی که از ساقه قسنی خارج میشود پس از سفتشدن، به رنگهای زرد مایل به سبز، قهوهای یا متمایل به قرمز دیده میشود و ارزش دارویی بسیار بالایی دارد.
این گیاه ویژه در ارتفاعات البرز، دماوند، سمنان و خراسان بهصورت خودرو رشد میکند و یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران محسوب میشود.
مشخصات گیاهشناسی
- گیاه علفی، چندساله و پایا
- ارتفاع: ۱ تا ۲ متر
- گلها: زرد و خوشهای
- محل رویش: ارتفاعات ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ متری
- صمغ: شیرهای که پس از تماس با هوا سفت میشود و با نام «جاوشیر» یا «گالبانوم» شناخته میشود
گیاه باریجه تنها یکبار در طول عمر گل میدهد و پس از تولید بذر از بین میرود. همین موضوع بر ارزشمندی و کمیابی آن افزوده است.
خواص درمانی باریجه
۱. بهبود سلامت پوست و ترمیم زخمها
یکی از برجستهترین خواص قسنی جوانسازی و بازسازی بافت پوست است. عصاره این گیاه با تحریک کلاژنسازی، به کاهش چینوچروک، بهبود شلی پوست و کمرنگشدن جای زخمها و ترکهای پوستی کمک میکند. روغن آن برای کاهش آثار زایمان یا آسیبهای پوستی بسیار مفید است.
۲. سمزدایی عمیق بدن
قسنی دارای ترکیباتی است که عملکرد کبد و کلیه را در دفع سموم تقویت میکند. این گیاه با پاکسازی خون و کاهش فعالیت عوامل التهابزا، به سلامت عمومی بدن کمک میکند و حتی میتواند در کاهش آثار عفونتهای پوستی نقش داشته باشد.
۳. خرد کردن سنگ کلیه و مثانه
مصرف کنترلشده عصاره یا صمغ این گیاه همراه با عسل، در طب سنتی برای خرد کردن سنگ کلیه و باز کردن انسدادهای ادراری توصیه میشود. البته تعیین مقدار صحیح مصرف باید زیرنظر متخصص باشد.
۴. رفع احتقان و بهبود عملکرد دستگاه تنفسی
به دلیل خاصیت ضدعفونیکننده و ضدباکتریایی، باریجه یکی از بهترین گیاهان برای رفع گرفتگی سینه، تسکین سرفههای ناشی از سرماخوردگی، برونشیت و بهبود عبور هوا در افراد مبتلا به آسم است.
۵. ضداسپاسم و شلکننده عضلات
عصاره این گیاه در کاهش گرفتگی عضلات، اسپاسمهای رودهای، تنفسی و دردهای عصبی بسیار مؤثر است. بسیاری از مشکلات ناشی از استرس و تنشهای عصبی با مصرف صحیح قسنی کاهش مییابد.
۶. تقویت گردش خون و بهبود عملکرد عروق
ترکیبات موجود در گیاه جریان خون را تنظیم و تقویت میکند. این گیاه به دفع نمکهای اضافی، اسیداوریک و مواد تجمعیافته در بافتها کمک نموده و برای افراد دارای ضعف گردش خون مفید است.
۷. اثرات قوی بر رحم و سلامت زنان
در طب سنتی، قسنی از قویترین گیاهان برای سلامت رحم بهشمار میرود. روغن یا ضماد آن برای تسکین دردهای رحمی و کمک به رفع مشکلات زنانگی استفاده میشود.
۸. تسکین دنداندرد
قرار دادن مقدار کمی صمغ باریجه روی دندان، میتواند از شدت درد بکاهد و بهصورت موقت تسکینبخش باشد.
سایر فواید مهم
- ضدعفونیکنندهی قوی
- مفید برای یبوست و مشکلات گوارشی
- بهبود زخمهای داخلی و خارجی
- کمک به کاهش استرس و بهبود خواب
- اثرات ضدآکنه و کاهش التهاب پوست
- دورکننده طبیعی حشرات
نحوه مصرف (بهصورت طب سنتی)
- مصرف همراه با عسل
برای کمک به خرد کردن سنگ کلیه و تسهیل دفع آن. - مصرف همراه با سرکه بسیار رقیق
در برخی متون سنتی برای رفع انسدادهای رحمی یا خروج جنین مرده ذکر شده است (فقط با نظر متخصص طب سنتی). - مصرف همراه با آب
کمککننده به کاهش سوزش ادرار و بهبود بواسیر. - مصرف موضعی روغن باریجه
برای ترمیم زخمها، کاهش جای اسکار و تقویت پوست. - مقدار مصرف خوراکی (متوسط رایج)
حدود ۳ گرم در روز، ولی حتما باید زیر نظر متخصص باشد.
نکات مهم و موارد احتیاط مصرف
- طبع بسیار گرم دارد و ممکن است در افراد گرممزاج ایجاد حساسیت کند.
- برای بیماران قلبی و فشار خون بالا باید با احتیاط و مشورت مصرف شود.
- در بارداری و شیردهی ممنوع است.
- در صورت مصرف موضعی حتما تست حساسیت انجام شود (۲۴ ساعت روی پوست).
- در صرع، مشکلات شدید عصبی و بیماری طحال بهتر است استفاده نشود.
- شروع مصرف خوراکی باید با مقدار کم انجام شود.
کاربردهای صنعتی و آرایشی
- استفاده در عطرسازی بهدلیل رایحه چوبی و گیاهی
- کاربرد در شامپوها، کرمها و ماسکهای پوستی
- مصرف گسترده در محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی
- نقش مهم در بخور و رایحهدرمانی
- استفاده در صنایع غذایی بهعنوان طعمدهنده طبیعی
جمعبندی
گیاه باریجه (قسنی) یکی از ارزشمندترین گیاهان دارویی ایران است که از ارتفاعات کشور برداشت میشود و صمغ آن بهعنوان دارویی طبیعی قرنها در طب سنتی کاربرد داشته است. این گیاه با اثرات گسترده بر پوست، دستگاه گوارش، گردش خون، رحم، سیستم تنفسی و سمزدایی بدن جایگاه ویژهای در عطاریها و نسخههای طب سنتی دارد.
با وجود فواید بسیار، مصرف آن نیازمند رعایت دوز دقیق و بررسی شرایط بدنی است. استفاده نادرست از گیاهان گرممزاج مانند باریجه میتواند عوارضی ایجاد کند؛ بنابراین راهنمایی متخصص بسیار مهم است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.