وسمه؛ رنگ ریش طبیعی و سالم
وسمه یکی از قدیمیترین گیاهان رنگزا در طب سنتی است که از برگهای آن رنگ آبی تا مشکی بهدست میآید و قرنها برای تیرهکردن مو و ریش استفاده شده است. خیلی از آقایانی که بهدنبال رنگ ریش طبیعی و رنگ ریش گیاهی، بدون آمونیاک و مواد شیمیایی تند هستند، سراغ این گیاه میآیند تا هم سفیدی ریش را بپوشانند و هم ریشه موهای صورت خود را تقویت کنند.
وسمه چیست و از کجا آمده است؟
این گیاه بوتهای دو ساله است که ارتفاع آن حدود ۹۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر میرسد، گلهای زرد خوشهای، میوههای سیاه و ریشهای عمودی و نسبتاً ضخیم دارد. خاستگاه اصلی آن را چین، هند و برخی مناطق گرم آسیا میدانند، اما گونههای خودرو در ایران (بهویژه نواحی غرب و شمال) هم دیده میشود. در منابع سنتی از این گیاه با نامهایی مثل شالخنی، نیل، کتم، رنگ برگ و «حنا هندی» یاد شده است. بخش اصلیِ مورد استفاده، برگ خشک و آسیابشده است که به شکل پودر در عطاریها فروخته میشود.
چرا خیلیها برای ریش سراغ این گیاه میآیند؟
رنگ کردن ریش فقط مسئلهی پوشاندن چند تار سفید نیست؛ برای خیلیها بحث سلامت پوست صورت، ریزش مو و حساسیت هم مهم است. پودر این گیاه رنگزا بهعنوان یک رنگ موی گیاهی چند مزیت مهم دارد؛ از جمله پوشاندن تدریجی سفیدی ریش بدون شوک رنگی شدید، نداشتن بوی تند و سوزش شدید مثل خیلی از رنگهای شیمیایی، کمک به استحکام ریشه مو و کمتر شدن ریزش ریش (طبق تجربههای طب سنتی) و سازگاری بیشتر با پوستهای حساس نسبت به بسیاری از رنگهای آماده بازار.
اگر قبل از استفاده از این رنگ گیاهی، یکبار ریش را با حنا آستر کنید، نتیجه نهایی معمولاً مشکی یا قهوهای خیلی تیره و براق میشود و تارهای ریش هم ضخیمتر و پرتر بهنظر میرسند. به همین دلیل خیلیها این روش گیاهی را بهعنوان یک روش مطمئن برای رنگ ریش طبیعی انتخاب میکنند.
آمادهسازی ریش قبل از رنگ کردن
برای اینکه نتیجهی رنگ ریش طبیعی یکنواخت و تمیز دربیاید، آمادهسازی ریش و پوست صورت قبل از هر بار رنگ ریش طبیعی با این گیاه مرحلهی مهمی است. صورت و ریش را با شامپوی ملایم یا صابون گیاهی بشویید تا چربی، عرق و آلودگی کاملاً پاک شود، سپس ریش را تا حدی خشک کنید که فقط کمی نمدار باشد. بعد ریش را خوب شانه کنید تا گرهها باز شود و رنگ به همه تارها برسد، مخصوصاً در ناحیه خط ریش و زیر چانه. در نهایت، کمی از خمیر را روی بخش کوچکی از ریش یا پشت گوش امتحان کنید و ۲۴ ساعت صبر کنید؛ اگر خارش، سوزش یا قرمزی شدید نداشتید، میتوانید کل ریش را رنگ کنید.
نحوه مصرف وسمه برای رنگ ریش طبیعی (روش مرحلهای با حنا)
در این روش اول با حنا یک آستر گرم روی ریش میگذارید و بعد از آن از خمیر وسمه برای تیرهکردن نهایی استفاده میکنید:
- مرحله اول – رنگ پایه با حنا: مقدار متناسبی حنای خالص را با کمی آب جوش یا دمنوش بابونه مخلوط کنید تا خمیر غلیظی بهدست بیاید. خمیر را روی ریش تمیز و کمی نمدار بگذارید، ریش را خوب کاور کنید و حدود ۱ تا ۲ ساعت صبر کنید، سپس با آب ولرم بدون شامپو بشویید و اجازه دهید ریش کاملاً خشک شود.
- آمادهسازی خمیر گیاهی: پودر تازه وسمه را در ظرف غیر فلزی بریزید، کمی سرکه انگور خانگی یا آب گرم و مقدار کمی نمک دریا به آن اضافه کنید تا به شکل خمیر نه خیلی سفت و نه خیلی شل دربیاید. میتوانید خمیر را ۱۲ تا ۲۴ ساعت در ظرف دربسته در دمای اتاق بگذارید تا اصطلاحاً «جا بیفتد» و رنگ آن آزاد شود.
- مرحله دوم – رنگ تیره روی ریش: خمیر آماده را با یک قلممو یا دستکش روی تمام قسمتهای ریش که میخواهید تیره شود، لایهای نسبتاً ضخیم بمالید. حواستان باشد تارهای کاملاً سفید و نواحی کمپشت را دو بار پوشش دهید تا رنگ یکنواختتر بشود.
- مدت زمان ماندن روی ریش: معمولاً ۱٫۵ تا ۳ ساعت برای رسیدن به رنگ تیره کافی است؛ هر چه زمان ماندگاری بیشتر شود، رنگ به سمت قهوهای خیلی تیره تا مشکی میرود. بعد از زمان دلخواه، ریش را فقط با آب ولرم خوب بشویید تا خمیر کاملاً خارج شود.
- خشک و تثبیت کردن رنگ: بعد از شستوشو با یک حوله تمیز، ریش را بدون مالش شدید خشک کنید و اجازه دهید در هوای آزاد کاملاً خشک شود. بهتر است تا ۲۴ ساعت از شامپو و شوینده قوی روی ریش استفاده نکنید تا رنگ تثبیت شود.
چهطور رنگ ریش را از قهوهای تا مشکی تنظیم کنیم؟
شدت رنگ گرفتن ریش به چند عامل بستگی دارد: نسبت حنا به پودر گیاهی، مدت زمان ماندن خمیر، ضخامت تارهای مو و میزان سفیدی اولیه ریش. اگر ریشتان خیلی روشن است و فقط کمی تیرگی میخواهید، میتوانید نسبت حنا را بیشتر بگیرید و خمیر تیره نهایی را مدت کوتاهتری (مثلاً ۳۰ تا ۴۵ دقیقه) نگه دارید؛ نتیجه رنگ قهوهای مایل به شکلاتی خواهد شد. برای ریش کاملاً مشکی، معمولاً یکبار آستر حنا و بعد خمیر تیره با زمان ماندگاری طولانیتر (۲ تا ۳ ساعت) لازم است. در هر صورت، همیشه قبل از رنگ کردن کل ریش، چند تار مو یا بخش کوچکی از ریش را آزمایشی رنگ کنید تا حدود رنگ نهایی دستتان بیاید.
نکات مصرف و احتیاطها در استفاده از این رنگ گیاهی
در کنار مزایای زیاد، چند نکته احتیاطی را جدی بگیرید تا هم نتیجه بهتری بگیرید و هم سلامت پوست و مو حفظ شود:
- آزمون حساسیت را جدی بگیرید: هرچند این رنگ، گیاهی است اما ممکن است در بعضی افراد ایجاد حساسیت کند. قبل از استفاده روی کل ریش، حتماً روی بخش کوچکی امتحان کنید.
- فقط روی پوست سالم استفاده کنید: اگر روی پوست صورت زخم باز، جوش عفونی، اگزما یا التهاب شدید دارید، تا بهبود وضعیت صبر کنید و بعد سراغ رنگ کردن بروید.
- زیادهروی نکنید: مصرف بسیار مکرر و طولانیمدت هر نوع رنگ، حتی گیاهی، میتواند به مرور به ریشه مو و پوست فشار بیاورد. فاصلههای ۴ تا ۶ هفتهای برای تازهکردن رنگ، معمولاً کافی است.
- نزدیک دهان و بینی با دقت کار کنید: سعی کنید خمیر وارد دهان، بینی یا چشم نشود و بعد از اتمام کار پوست اطراف لبها را خوب تمیز کنید.
- دندانها را محافظت کنید: در متون سنتی اشاره شده که تماس مداوم این گیاه با دندان میتواند آنها را ضعیف کند؛ بنابراین هنگام شستوشو دهان خود را چند بار با آب ساده خوب بشویید.
- در صورت بیماریهای پوستی یا حساسیت شدید، با متخصص مشورت کنید: اگر سابقه آلرژی، آسم یا مشکلات شدید پوستی دارید، قبل از استفاده، نظر پزشک یا متخصص پوست را بپرسید.
جمعبندی
اگر بهدنبال روشی سنتی، اقتصادی و کمخطر برای تیرهکردن موهای صورت هستید، وسمه و رنگ ریش طبیعی میتواند گزینه جذابی باشد. با کمی حوصله در آمادهسازی، انتخاب نسبت مناسب حنا و خمیر تیره و رعایت نکات ایمنی، میتوانید بدون وابستگی به رنگهای شیمیایی، ظاهر مرتب و خوشرنگی برای ریش خود بسازید و در عین حال از تقویت ریشه موهای صورتتان هم بهرهمند شوید.
پرسشهای رایج درباره استفاده از این گیاه برای ریش
آیا این رنگ بهخوبی رنگهای شیمیاییِ آماده، سفیدی ریش را میپوشاند؟
اگر ریش را درست آماده کنید و مراحل حنا و خمیر تیره را با حوصله انجام دهید، معمولاً سفیدیها بهخوبی کاور میشوند و ظاهر طبیعیتری نسبت به خیلی از رنگهای شیمیایی ایجاد میشود.
ماندگاری رنگ چقدر است؟
ماندگاری بسته به جنس مو و میزان شستوشو بین ۳ تا ۶ هفته است. روی ریشهای خیلی زبر و سفید ممکن است کمی زودتر کمرنگ شود و نیاز به تکرار داشته باشد.
آیا میتوان فقط از خمیر تیره بدون حنا استفاده کرد؟
بله، بعضی افراد فقط از همان خمیر بهتنهایی برای ریش استفاده میکنند، اما روی تارهای کاملاً سفید معمولاً حنا بهعنوان آستر کمک میکند رنگ نهایی یکدستتر و پررنگتر شود.
آیا برای ریزش ریش هم کمکی میکند؟
در منابع طب سنتی، ترکیب برگ این گیاه با روغنهایی مثل کنجد و مورد برای تقویت ریشه مو و کاهش ریزش معرفی شده است. با این حال، اگر ریزش ریش شما شدید یا ناگهانی است، بهتر است در کنار روشهای خانگی، حتماً با پزشک مشورت کنید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.